Blog: Alexine Tinne, ontdekkingsreiziger en fotograaf

Alexine Tinne
gefotografeerd door Robert Jefferson Bingham

Alexandrine Tinne (1835 – 1869) was ontdekkingsreiziger en de eerste vrouwelijke fotograaf van Nederland. Zij legde zowel het leven in haar geboortestad Den Haag vast als de verre oorden die ze bezocht. Tijdens haar reizen door Afrika werd ze de eerste westerse vrouw die diep doordrong in de Sahara.

Geboren in een zeer rijke en voorname familie, genoot Alexine van het luxe Haagse leven. Daarnaast ontwikkelde zij zich in de fotografie, bijzonder in die tijd voor een vrouw.

In Den Haag fotografeerde Alexine veel stedelijke ruimtes en ritmische patronen, liefst bij fel zonlicht. Deze manier van fotograferen zou in het modernisme in de twintigste eeuw populair worden. Tinne was haar tijd ver vooruit.

Alexine’s mobiele fotostudio. Onderweg ontwikkelde zij foto’s in haar rijtuig.
Bron foto’s: Haags Gemeentearchief

Portretten werden destijds met daglicht gemaakt. Ook Alexine maakte gebruik van daglicht, in haar geval in haar tuin. Hier maakte zij met een kamerscherm een studiosetting. 

Alexine in de tuin van het huis Lange Voorhout 32.
Bron: Haags Gemeentearchief

Alexine Tinne verlegde de grenzen van wat mogelijk was voor vrouwen in haar tijd, zowel in fotografie als in de ontdekking van de wereld.

Alexaine Tinne, olieverfschilderij door Comte de Montpezat. 1849

Alexine was dol op avontuur, en reisde als kind al veel met haar ouders. Op latere leeftijd kreeg zij internationaal bekendheid als eerste westerse vrouw die door het Midden- Oosten en Centraal-Afrika reisde. Samen met haar moeder en een tante trok zij door Egypte, Soedan, Libanon, Syrie en Palestina. Onderweg maakte zij veel foto’s en tekeningen.

Slaapkamer in Beiroet. Aquarel door Alexine Tinne, 1856-1857.
Portret van Habiba, lid van het reisgezelschap van Alexine Tinne. Foto door Alexine Tinne, 1865.
Alexine op een bal in Den Haag (links)
en in een bedoeïenentent in Afrika (rechts);
tekening door haarzelf, 1866

Haar laatste reis had een fatale afloop. In 1869, drie jaar na bovenstaande tekening, vertrok ze vanuit Algiers voor een reis door de Sahara. Haar karavaan werd door Toearegs aangevallen. Tinne werd vermoord door twee houwen met een zwaard en een geweerschot. Ze stierf op 33-jarige leeftijd.

Toch leeft Alexine Tinne voort in de geschiedenis als een pionier die de grenzen van wat mogelijk was voor vrouwen in haar tijd verlegde. Haar werk als fotograaf en ontdekkingsreiziger inspireert nog steeds.

Meer weten over Alexine Tinne

Beluister hier de driedelige podcast over het onvoorstelbare leven van Alexine Tinne.

Bekijk hier de digitale tentoonstelling Alexine Tinne, fotograaf – Haar wereldbeeld’ van het Haags Historisch Museum.